Ujjayi is een ademhalingstechniek die je misschien al kent van je yogamat, maar waarvan de diepte vaak pas duidelijk wordt als je er bewust mee oefent. Het is de adem die klinkt als een zachte golfslag – subtiel hoorbaar, verwarmend van binnen, en verankerd in concentratie. Letterlijk betekent ujjayi ‘overwinnaar’, en dat voel je: wanneer deze ademhaling je aandacht draagt, overstijg je onrust, ruis en afleiding. Deze techniek is niet bedoeld om je ademhaling te beheersen, maar om haar te verfijnen. En juist die verfijning maakt deze techniek tot een krachtig hulpmiddel voor iedereen die dieper wil zakken in aanwezigheid, beweging en meditatie.
De adem als anker in beweging
Wat Ujjayi bijzonder maakt, is de manier waarop het de adem hoorbaar en voelbaar maakt. Door een lichte samentrekking van de keel vernauw je bewust de doorgang van lucht, wat zorgt voor een zacht, oceaanachtig geluid. De adem stroomt via de neus, maar de focus ligt op de keel – alsof je heel zachtjes probeert te fluisteren zonder geluid te maken.Deze vorm van ademen wordt veel gebruikt in dynamische yogastijlen zoals Vinyasa en Ashtanga, waarbij je beweging synchroniseert met adem. De adem wordt daarmee een metronoom voor je practice, een intern anker dat helpt om aandachtig te blijven. Maar Ujjayi is niet alleen functioneel. Het werkt ook energetisch. Het verwarmt het lichaam van binnenuit, activeert de levensenergie (prana) en helpt bij het creëren van innerlijke ruimte.
Zo oefen je de fluisteradem
De basis van Ujjayi is eenvoud. Je zit of staat met een rechte, open houding. Je ademt in en uit door je neus, terwijl je de achterkant van je keel lichtjes aanspant – net alsof je tegen een spiegel zou uitblazen, maar dan met gesloten mond. Er ontstaat een zacht, ruisend geluid. Niet luid, maar wel aanwezig. Alsof de adem je iets toefluistert. Je kunt oefenen met alleen de uitademing, of zowel de in- als uitademing met geluid laten verlopen. De adem blijft rustig, gelijkmatig en zonder forceren. Belangrijk is dat je de adem 'draagt' – dat je hem begeleidt met aandacht, niet met spanning. In het begin kan het vreemd aanvoelen, of onnatuurlijk klinken. Maar naarmate je vaker oefent, wordt fluisteradem een vertrouwde partner in je ademwerk. Het is een geluid dat je terugbrengt naar jezelf, telkens opnieuw.
Een oefening voor elk moment van de dag
Wil je Ujjayi op een toegankelijke manier oefenen? Ga dan zitten in een rustige ruimte, met een rechte rug en ontspannen schouders. Leg één hand op je borst en de andere op je onderbuik. Adem in door je neus en stel je voor dat je de adem langs de achterkant van je keel begeleidt. Trek zachtjes je keelspieren aan alsof je met gesloten mond “haaah” zegt. Je hoort nu een ruisend geluid – je Ujjayi. Adem zo vijf minuten lang in een rustig tempo. Blijf met je aandacht bij het geluid, de sensatie en het ritme. Deze oefening kun je doen aan het begin van je dag, als korte pauze tussendoor, of als voorbereiding op meditatie of slaap.
Wat er verandert door Ujjayi
Wanneer je deze adem regelmatig gebruikt, verandert er iets in je beleving. Je focus wordt scherper. Je beweegt met meer aandacht. Je voelt sneller wanneer je afdwaalt. De adem wordt een vorm van meditatie – niet omdat je stilzit, maar juist omdat je volledig aanwezig bent in beweging. Fysiologisch gezien werkt Ujjayi kalmerend. Het verlengt de uitademing, stimuleert het parasympathisch zenuwstelsel en verlaagt je hartslag. Tegelijk activeert het de energie in je lichaam – een zeldzame combinatie van rust en alertheid.Veel mensen merken ook dat het helpt bij het reguleren van emoties. Door je adem hoorbaar te maken, geef je expressie aan wat er vanbinnen speelt – zonder woorden, zonder drama. Het is een manier van ademen die iets opent. Iets in beweging zet.
Buiten de mat, in het moment
Hoewel Ujjayi vaak wordt gekoppeld aan yoga, kun je deze adem ook los van je practice gebruiken. In de trein, wanneer je spanning voelt opbouwen. Voor een belangrijk gesprek. Tijdens een wandeling, als je hoofd vol zit.Juist in alledaagse situaties kan de zachte adem je helpen om te vertragen. Niet door weg te gaan, maar door dieper te landen in wat er nu is. De ruisende ademhaling brengt je terug – naar je lijf, naar je ritme, naar je rust.
Een adem die je draagt
Ujjayi breathwork is geen spectaculaire techniek. Het is niet groots, niet dramatisch. Maar in zijn zachtheid schuilt kracht. Het is een adem die je draagt, die je helpt om te bewegen vanuit rust, om te voelen zonder te overdenken.Door dagelijks met deze adem te oefenen – op de mat of in stilte – ontwikkel je een verfijnde vorm van aanwezigheid. De adem wordt een anker, een ritueel, een herinnering aan het feit dat je altijd terug kunt keren. Naar eenvoud. Naar focus. Naar jezelf.
